De invloed van een leider

Toen ik begon als predikant, maakte ik me geregeld zorgen of ik wel genoeg invloed uit zou kunnen oefenen op de gemeente. Ik voelde me hier onzeker over. Als nakomertje in een gezin van vier kinderen dacht ik dat ik thuis meer geleerd had over volgen, dan over leiden. Tenminste, dat dacht ik.

Wat ik toen nog niet wist, is dat alles wat je doet en wat je voelt, een sterke impact op je omgeving heeft als leider. Deze impact is veel groter dan de invloed die je woorden hebben. Waar jij aandacht aan geeft, dat zal groeien en ontwikkelen.

De aandacht en bewogenheid van een leider

Afgelopen week moest ik hier weer aan denken. Ik las een artikel dat ging over hoe leiders waarden overbrengen in organisaties.[1] Of dit nu een bedrijf, klaslokaal, gezin of kerk is, leiders brengen hun waarden bedoeld en onbedoeld over aan de groep.

Het blijkt dat de meest krachtige manier om invloed uit te oefenen als leider, is om bewust om te gaan met datgene waar je aandacht aan geeft. Waar besteed jij je tijd aan? Welke vragen stel je aan de mensen om je heen? Wat vind jij belangrijk en hoe uit je dat? Wat raakt jou, waar word je boos van?

Daden zijn belangrijker dan woorden.

Je kan zeggen dat je missionair bent als leider, maar als je zelf geen Alpha-cursus geeft, of nooit randkerkelijke mensen opzoekt, dan zal niemand je echt geloven.

Je kan zeggen dat je de leiders binnen de kerk belangrijk vindt, maar als je hen nooit opzoekt of vraagt hoe het met hen gaat, dan zullen ze je niet geloven.

Je kan woorden van geloof spreken, maar als je begroting het uitgangspunt is voor handelen in de kerk, dan is het duidelijk waar je hart werkelijk ligt, en zal de gemeenschap je volgen.

De meest krachtige manier om waarden over te brengen, is te laten zien wat jou als leider raakt. Waar word jij boos over? Waar lig je wakker van? Wat ontroert jou? Het gaat hier niet om de intensiteit van de emoties, maar om consequent te zijn. Als je in de gemeente herhaaldelijk zichtbaar geraakt wordt door een verlangen om mensen van buiten te bereiken, of door onrecht wat asielzoekers wordt aangedaan, dan zal dat grote impact hebben op de rest van de kerk.

Het is ook opvallend, dat het schrijven van een beleidsstuk over deze waarden of het publiceren van een nieuwe slogan, de minst effectieve manier is om waarden daadwerkelijk over te brengen in een organisatie. Het doet wel iets, maar er is meer nodig. Het is nodig dat de waarden letterlijk beleefd en uitgeleefd worden door de leider.

De aandacht en bewogenheid van Jezus

En zo komen we bij Jezus:

“Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid, en wij hebben zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader…. Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon, die zelf God is, die aan het hart van de Vader rust, heeft hem doen kennen.”

Johannes 1:14 en 18.

Het Boek bestond al lang, maar we begrijpen God pas werkelijk wanneer we Jezus kennen. In Zijn leven als mens op aarde, ontdekken we wat God pas echt belangrijk vindt. Waar besteedde Jezus aandacht aan? Wat raakte Jezus?

Ik geef twee voorbeelden. Allereerst lezen we in Mattheüs 15:32 dat Jezus ‘medelijden had’ met de menigte mensen die hem gevolgd waren. Letterlijk staat er dat zijn ingewanden zich omdraaiden in zijn buik. Hij was innerlijk bewogen met de mensen. Om wat voor mensen gaat dit? De mensen hadden “verlamden, blinden, kreupelen, doofstommen en vele anderen meegebracht, die men aan zijn voeten legde, en hij genas hen allen.” (Mattheüs 15:31). Jezus voelde een grote compassie voor de meest noodlijdende mensen in de samenleving. Het raakte hem dat ze ziek waren, dat ze honger hadden. En Hij kwam in actie. En tweeduizend jaar later, weten de volgelingen nog steeds dat als ze Jezus echt willen volgen, zij bewogen worden voor mensen in nood.

Een ander voorbeeld ontdekken we toen Jezus boos werd in Mattheüs 21:12 & 13. Hij kwam het tempelplein op, joeg alle handelaren daar weg en riep: “Er staat geschreven: “Mijn huis moet een huis van gebed zijn,” maar jullie maken er een rovershol van!’”

Waar wordt Jezus daadwerkelijk boos over? Ging dat om het handeldrijven op het tempelplein? Was hij boos op de rommel in Gods huis?

Jezus’ boosheid heeft alles te maken met de indeling van de tempel van destijds. De niet-Joden (heidenen) konden niet verder komen dan het voorplein. Voor hen was dit de plek waar ze het dichtste bij Gods heiligheid konden komen. Maar dit voorplein was geen heilige plek meer, het was veranderd in een soort marktplein, waardoor de heidenen niet meer een plek hadden om tot de God van Israël te naderen. En Jezus’ missie op aarde was om alle barrières voor alle mensen (van alle volken) weg te halen om tot God te komen.[2]

Dus wat laat Jezus’ boosheid ons zien? Gods grote compassie voor alle mensen van alle volken (Jesaja 56:6 & 7), ook voor ons!

Wat raakt Jezus? Dat is waar het evangelie echt om draait. Hij brengt goed nieuws voor de armen, zieken en heidenen. Hij is gekomen om alle mensen die nergens bij horen en als verstotenen leven, weer een plek in de samenleving te geven en te verzoenen met God. Dat is wat Hem raakt, dat is wat ons mag raken.

Emoties en kracht

Sommige mensen beweren dat emoties onze zwakheden laten zien. Maar ik geloof dat ‘kracht zichtbaar wordt in zwakheid.’ Juist het kennen van onze eigen kwetsbaarheid en het weten wat ons raakt en beweegt van binnen is een grote kracht als leider. Wanneer je kan laten zien wat jou werkelijk beweegt, zal je ook anderen motiveren en inspireren.

Tegelijkertijd zijn we zijn geen slachtoffers van onze emoties, net zomin als we slachtoffers zijn van onze gedachten. Heb God lief met geheel je hart, ziel en verstand. Dan zal jouw hart, ziel en verstand in lijn komen met Gods hart, ziel en verstand. En wanneer je Hem jou laat (bij)sturen, dan zal je ook anderen leiden in het ontdekken en uitleven van Gods verlangen in deze wereld.

Om dit te doen is het essentieel om goed te leren luisteren naar God, jezelf en anderen. Maar hierover meer in een volgend artikel!

Gesprek

Vragen om verder over na te denken en over door te praten:

• Wat raakt jou in je ziel? Waar word jij boos over? Waar maak jij je zorgen over? Dit zal je altijd overbrengen op je omgeving, bewust of onbewust. Dit is vaak ook jouw missie of roeping.
• Kijk eens terug naar de acht leiderschapsstijlen in het artikel van de School voor Leiderschap in de KvdN Beweegt van 20 maart jl. Via deze link te lezen. Hoe zouden elk van deze stijlen anders met hun emoties omgaan? Welke stijlen passen het beste bij jou?
• Welke emoties zie je terug bij Jezus? Wat zegt dit jou over wat God belangrijk vindt?

Ik ben benieuwd naar je reacties, opmerkingen en vragen!

Stel deze via stephen.overduin@nazarene.nl .

Ds Stephen Overduin

De School voor Leiderschap

---

[1] E Schein (2010), Organizational Culture and Leadership (4^th edn), San Francisco,CA:Jossey-Bass (chapter 14: How Leaders Embed and Transmit Culture)

[2] Denk ook aan het scheuren van het gordijn in de tempel op het moment dat Jezus stierf. Dit voorhangels scheidde het Heilige der Heilige (waar God aanwezig was) van de rest van de tempel. De boodschap is helder: Jezus dood verschaft ons toegang tot God (Mattheüs 27:51).